ကိုယ့်ရဲ့အနာဂတ်ကိုစွမ်းရည်အပြည့်နဲ့လျှောက်လှမ်းနိုင်အောင် set up လုပ်ချင်လား?
- မျှော်မှန်းထားတဲ့ Goal တွေကအရမ်းများနေတော့ ဘယ်ကနေဘယ်လိုစတင်ရမလဲမသိဘူး၊ ကိုယ့်မှာဘယ်လို skill တွေရှိထားရမလဲ မသိဘူး ဆိုသူတွေအတွက် လူငယ်တိုင်းသိရှိထားသင့်တဲ့ Essential skill တွေကို Hype Think Education မှ မျှဝေပေးသွားမှာပါ။
- အခုပြောပြမယ့် skill တွေက ကိုယ့်ရဲ့ personal growth အတွက်တင် မဟုတ်ဘဲ ကိုယ်လျှောက်လှမ်းမယ့်ခြေလှမ်းတိုင်းမှာပါ Stand out ဖြစ်စေမှာပါ။
- ဒီ Skill တွေကို နားလည်သိရှိထားမယ်ဆိုရင် ရှုပ်ထွေးတဲ့ အခြေအနေတွေမှာတောင် အကောင်းဆုံးဖြတ်ကျော်နိုင်မှာဖြစ်ပြီး အောင်မြင်တဲ့လမ်းကြောင်းတစ်ခုပေါ်ကို လျှောက်လှမ်းနိုင်မှာပါ။ Skill တစ်ခုချင်းစီကို ဘယ်လိုတိုးတက်အောင်ပြုလုပ်ရမလဲကိုပါ သေချာလေးပြောပြပေးထားတာဖြစ်လို့ ဆက်ပြီးဖတ်ရှုလိုက်ကြအောင်နော်။
- အရေးကြီးတာတစ်ခုကတော့ ဝုန်းဒိုင်းဆိုပြီး skill အကုန်လုံးတစ်ပြိုင်ထဲပြောင်းလဲလိုက်လို့ မရတဲ့အပြင် ကိုယ့်ဘက်က Effort စိုက်ထုတ်မှသာ တကယ်တိုးတက်လာမှာဖြစ်လို့ စိတ်ရှည်ရှည်နဲ့ Step by step လုပ်ဆောင်သွားတတ်ဖို့လည်း လိုပါတယ်။ Learn, Practice, Challenge, Reflect ဆိုတဲ့ အချက် [၄]ချက်နှင့်အတူ ကိုယ့်မှာပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်နေတဲ့ skillတွေကို Small stepကနေတစ်ဆင့်စတင်ပြောင်းလဲဖို့ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။
1) Communication Skill
- ကိုယ့်ရဲ့ ideaတွေကို ဖော်ပြတဲ့နေရာမှာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ relationship အသစ်တွေတည်ဆောက်ရင်ပဲဖြစ်ဖြစ် အခြားသူတွေနဲ့ ကောင်းမွန်စွာဆက်ဆံပြောဆိုနိုင်ဖို့ Communication ကောင်းဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
- Strong communication ရှိတဲ့သူတစ်ယောက်က သူတို့ရဲ့အတွေးအခေါ်တွေကိုရှင်းရှင်းလင်းလင်း မျှဝေနိုင်မယ်၊ active listener တစ်ယောက်လဲဖြစ်လာမယ်၊ Conflict တွေကိုလဲ Constructively ဖြစ်ဖြစ်နဲ့ ဖြေရှင်းလာနိုင်မှာပါ။
Communication Skill ကောင်းအောင်ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ?
- Youth Organization တွေက ပြုလုပ်လေ့ရှိတဲ့ Debate တွေ၊ Speaking club တွေ၊ Public Speaking Event တွေမှာ Participate လုပ်ပါ။
- Youth Organization တွေကပြုလုပ်တဲ့ Event တွေကို join ခြင်းက Communication skill တစ်ခုတင်မဟုတ်ဘဲ လူငယ်အချင်းချင်း idea တွေ sharing လုပ်နိုင်တဲ့အပြင် Network ကိုပါရရှိအုံးမှာပါ။
- အချိန်ပေးပြီး Event တွေ မ join နိုင်တဲ့သူတွေအနေနဲ့ ကျောင်း activity တွေမှာ ပါဝင်တာ၊ Group presentation တွေမှာ Active ဖြစ်ဖြစ်နဲ့ ပါဝင်တာတွေ ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။
- ကိုယ့်အနီးပတ်ဝန်းကျင်မှာရှိတဲ့သူတွေနဲ့ အရင်ဆုံး communication တစ်ခုကို စတည်ဆောက်ကြည့်တာက ပိုမိုလွယ်ကူစေပါတယ်။ တစ်ချို့သူတွေက ကိုယ့်ဘက်ကစပြီး Communicate လုပ်ရတာ၊ Introduce လုပ်ရတာကို ကြောက်တတ်တဲ့သူတွေရှိပါတယ်။
- အဲ့လိုသူတွေအနေနဲ့ small step တွေကနေ စတင်ပြောင်းလဲပြီး Strong Communication skill ရရှိအောင်ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။
2) Critical Thinking
- Critical Thinking လို့ ပြောလိုက်တဲ့အခါမှာတော့ Information တွေ၊ Analyze လုပ်တာ၊ Argument တွေကိုအကဲဖြတ်တာ၊ မှန်ကန်တဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ချမှတ်နိုင်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
- လူငယ်တွေအနေနဲ့ ရှုထောင့်မျိုးစုံကိုတွေးမြင်တတ်ဖို့၊ ရှုပ်ထွေးတဲ့ပြဿနာတွေကို ရင်ဆိုင်ရတဲ့အခြေအနေမျိုးမှာ အမှန်ကန်ဆုံးနည်းလမ်းနဲ့ဖြေရှင်းတတ်ဖို့ Critical Thinking ကောင်းနေဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
- Critical Thinking ကောင်းဖို့အတွက် Debate club တွေမှာပါဝင်တာ၊ အကြောင်းအရာတစ်ခုကို ကိုယ်တွေးနေကြရှုထောင့်မဟုတ်တာကနေ တွေးကြည့်တာ၊ Puzzle တွေလိုက်ဖြေကြည့်တာ စတာတွေပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။
- ဒါ့အပြင် ကိုယ့်ရဲ့တကယ့်လက်တွေ့ဘဝမှာ တွေ့ကြုံနေရတဲ့ပြဿနာတွေအတွက် Solutions ရှာဖွေတာ၊ Challenge တွေ ရင်ဆိုင်ရတာ၊ Brainstorming လုပ်တာတွေကလဲ Critical Thinking skill ကို တိုးတက်စေနိုင်ပါတယ်။
3) Creativity
- အသစ်အသစ်တွေဖန်တီးတဲ့အခါ Challenge တွေကို စိန်ခေါ်နိုင်ဖို့ Creativity ကောင်းနေဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကိုယ်က Creativity ကောင်းတဲ့သူတစ်ယောက်ဖြစ်မယ်ဆိုရင် Problem-solving ပိုင်းမှာပါ Improve ဖြစ်လာမှာပါ။
- Creativity ကောင်းချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ဝါသနာအသစ်တွေရှာဖွေတာ၊ Ideas တွေကို Brainstorm လုပ်တာ၊ Artistic activities တွေဖြစ်တဲ့ ပုံဆွဲတာ၊ စာရေးတာ၊ သီချင်းဆိုတာ စတာတွေပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။ ပြဿနာတစ်ခုအတွက် Multiple solutions တွေ ရှာဖွေတာကလည်း Creativity တိုးတက်စေလို့ try ကြည့်ပါနော်။
4) Emotional Intelligence
- Emotional Intelligence မှာတော့ ကိုယ့်ရဲ့ခံစားချက်တွေ၊ အခြားသူတွေရဲ့ခံစားချက်တွေကိုနားလည်တာ manage လုပ်နိုင်တာတွေပါဝင်ပါတယ်။ ဘာလို့ Emotional Intelligence ဖြစ်ဖို့လိုအပ်တာလဲ?
- ဘာကြောင့်လဲဆိုရင်တော့ Strong Relationship တွေတည်ဆောက်တဲ့အခါ၊ Self-awareness ဖြစ်အောင်နေထိုင်တဲ့အခါမှာ Emotional Intelligence က မရှိမဖြစ် လိုအပ်လို့ပါ။
- Emotional Intelligence improve ဖြစ်အောင်ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲဆိုရင် ပထမဆုံးကိုယ့်ရဲ့စိတ်ခံစားချက်တွေကို Reflect လုပ်တတ်ရပါမယ်။
- လူတစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် စိတ်ခံစားမှုတွေဟာမတူညီတဲ့အတွက် သူတစ်ပါးရဲ့စိတ်ခံစားချက်တွေကိုပါနားလည်လက်ခံပေးတတ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
- Stress တွေများလာတဲ့အခြေအနေမျိုးမှာ ကိုယ့်ရဲ့ Emotion ကို Control လုပ်ပြီး ဘယ်လို Relax ဖြစ်အောင်နေရမလဲဆိုတာကို Manage လုပ်တတ်ရပါမယ်။
5) Financial Literacy
- လူငယ်တွေအနေနဲ့ Financial literacy ဟာဆိုရင်လဲ Essential Skill တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ပိုက်ဆံကိုမှန်ကန်တဲ့နေရာမှာသုံးစွဲတာ၊ ချွေတာတာ၊ စုဆောင်းတာ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတာ ဒါတွေကို အကန့်လေးနဲ့ ခွဲခြားစုဆောင်းတတ်ခြင်း၊ ပြုလုပ်ခြင်းကလဲ smart ဖြစ်တဲ့ လူငယ်တစ်ယောက်မှာရှိတတ်တဲ့ skill တစ်ခုပါပဲ။
- Financial Literacy အတွက်ကတော့ ကိုယ့်ရဲ့ Need and Want ကို ခွဲခြားသိရပါမယ်။
- အနာဂတ်အတွက် Plan တစ်ခု၊ Goal တစ်ခုထားပြီး Effective ဖြစ်စေမယ့်အရာတွေမှာ Invest လုပ်ရပါမယ်။
- Money Management ကောင်းကောင်းလုပ်တတ်ခြင်းကလည်း လူငယ်တိုင်းရှိထားသင့်တဲ့အပြုအမူကောင်းတစ်ခုပဲဖြစ်ပါတယ်။
6) Problem Solving
- Essential Skills တွေထဲမှာ Problem solving ကတော့ မဖြစ်မနေရှိသင့်တဲ့ skill တစ်ခုလို့မြင်မိပါတယ်။
- Challenge တွေနဲ့ရင်ဆိုင်ရတဲ့အခါ၊ ပြဿနာတွေအတွက် solution ရှာတဲ့အခါ၊ လက်တွေ့ဘဝမှာရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရမယ့် Academic Task တွေမှာ Problem-solving skill ကောင်းမွန်မှ အောင်အောင်မြင်မြင် ကျော်ဖြတ်နိုင်မှာပါ။
- ကိုယ့်ရဲ့ Goalတွေဆီ လျှောက်လှမ်းနေဆဲအချိန်တွေမှာ ရှောင်လွှဲလို့မရနိုင်တဲ့ အခက်အခဲတွေကို တစ်နေရာရာမှာ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နိုင်တဲ့အတွက် Problem-solving skill ကောင်းမွန်အောင်ပြုလုပ်ထားသင့်ပါတယ်။
- ပထမဆုံးအနေနဲ့ ဘာမဟုတ်တဲ့ ပြဿနာအသေးအမွှားလေးတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရတဲ့အခါမှာ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်က ဖြေရှင်းနိုင်ရက်နဲ့ ကျော်မသွားပါနဲ့။
- ပြဿနာသေးသေးလေးကိုတောင် solve မလုပ်ဘဲရှောင်နေမယ်ဆိုရင် ပြဿနာကြီးကြီးမားမားရင်ဆိုင်ရတဲ့အချိန်၊ မဖြေရှင်းလို့မရတဲ့အခြေအနေတွေမှာ အခက်တွေ့နိုင်ပါတယ်။
- တစ်ခုခုလုပ်တော့မယ် Decision တစ်ခုချတော့မယ်ဆိုရင်ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ Pro and Con တွေကိုကြိုတင်စဉ်းစားထားသင့်ပါတယ်။
- လူတိုင်းအမှားနဲ့မကင်းတဲ့အတွက် အမှားတစ်ခုခုပြုလုပ်လိုက်မိတဲ့အခါမှာလဲ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် Stress မပေးဘဲ အမှားထဲကနေသင်ခန်းစာယူပြီး Reflection လုပ်ပါ။
7) Time Management
- ကိုယ်ရဲ့အားလပ်ချိန်တွေနဲ့ Responsibilities တွေကို Balance ညီညီလုပ်ကိုင်တတ်ခြင်းဟာ Time Management ကောင်းတဲ့အတွက်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
- Time Management ကောင်းကောင်းလုပ်နိုင်တဲ့သူတစ်ယောက်ဟာ နေ့ရက်တွေကို Productive ဖြစ်ဖြစ်ဖြတ်သန်းနိုင်ပြီး အခြားသူတွေထက် Stress reduce လုပ်နိုင်စွမ်းပိုမြန်ပါတယ်။
- Time Management ကောင်းကောင်းလုပ်နိုင်ဖို့အတွက်ကတော့ နည်းလမ်းတွေအများကြီးရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ်ကိုယ်တိုင်မပြောင်းလဲပဲ နည်းလမ်းတွေဖတ်ထားလိုက်ရုံ မှတ်ထားလိုက်ရုံနဲ့ Management မကောင်းသွားနိုင်ပါဘူး။ နည်းလမ်းတွေအများကြီးရှိတဲ့ထဲကမှ ကိုယ်နဲ့ကိုက်ညီတဲ့ way ကိုစဉ်းစားပြီးအမှန်အကန်လိုက် လုပ်စေချင်ပါတယ်။
- ဉပမာ, မနက်စောစောအိပ်ယာထခြင်းက အချိန်ပိုထွက်တယ်ဆိုပြီး ပုံမှန်နောက်ကျမှအိပ်တတ်တဲ့သူတစ်ယောက်က မနက်အစောထလိုက်မိရင် productive မဖြစ်တဲ့အပြင် တစ်နေ့လုံး energy မပြည့်သလိုခံစားပြီး တစ်ခုမှဖြစ်မြောက်အောင်မလုပ်ဖြစ်ပါဘူး။
- Taskတွေကို Apps နဲ့ Schedule လုပ်ထားတာ၊ Daily goal တွေချမှတ်တာ၊ Importance and Deadline အပေါ်လိုက်ပြီး Taskတွေ ခွဲခြားပြုလုပ်တာစတာတွေအပြင် နည်းလမ်းတွေ အများကြီးရှိတဲ့အတွက် ကိုယ်နဲ့အဆင်ပြေပြီး ကိုက်ညီတာကို ရွေးချယ်ပြုလုပ်ပါ။
8) Leadership
- Leadership skill ကောင်းခြင်း၊ မကောင်းခြင်းကို အရင်မပြောခင်မှာ ကိုယ်က leadership ကိုဘယ်လိုသတ်မှတ်ထားလဲ? ဘယ်လိုလူမျိုးကို Leadership skill ကောင်းတယ်လို့ တွေးထင်ဖူးလဲဆိုတာကို Reflect ပြန်လုပ်ကြည့်ပါ။
- တစ်ချို့က Personality ကောင်းတာကို Leadership ကောင်းတယ်လို့ အထင်မှားသတ်မှတ်တတ်ကြသလို တစ်ချို့ကတော့ ကိုယ့်ကို Guide လုပ်ပေးနိုင်တဲ့ Inspire ဖြစ်စေတဲ့သူတွေကို Leadershipကောင်းတယ်လို့သတ်မှတ်တတ်ကြပါတယ်။
- တကယ်တမ်းမှာလဲ Leadership skill ကောင်းဖို့ဆိုတာက အပေါ်မှာပြောခဲ့တဲ့ skills တော်တော်များများကောင်းမွန်နေဖို့လိုပါတယ်။
- လူတိုင်းဟာ Perfect မဖြစ်နိုင်တဲ့အတွက် Leadership skill ကောင်းမကောင်းဆိုတာကိုတော့ ကိုယ့်ရဲ့ အတွေးအခေါ်၊ သတ်မှတ်ချက်တွေကိုလိုက်ပြီးဆုံးဖြတ်နိုင်ပါတယ်။
- ဒီနေရာမှာတော့ Leadership skill ကောင်းဖို့ဆိုတာထက်ဘယ် skillတွေက Leadership skill ထဲမှာ ပါဝင်နေလဲဆိုတာကို ပြောပြသွားပါမယ်။
- Group projectတွေမှာ Group memberတွေနဲ့ အပေးအယူတည့်တည့်လုပ်ဆောင်နိုင်တာ၊ Organized စွမ်းရည်ကောင်းတာ၊ အခွင့်အလမ်းအသစ်တွေ ရှာဖွေနေတတ်တာ၊ Active Listenerဖြစ်တာ၊ Conflict Resolution skill ကောင်းမွန်တာ၊ Communication skill ကောင်းမွန်တာ၊ အသေးအဖွဲကိစ္စလေးတွေမှာတောင်အခြားသူကို Appreciate လုပ်ပေးပြီး Motivated ဖြစ်စေတာ၊ Self-control ကောင်းမွန်တာ အစရှိတဲ့ skills တွေပဲဖြစ်ပါတယ်။
Content Writer by May Phue Ko
Graphic Wathone Oo
